Chăn Nuôi Bò Sữa Đúng Cách Để Thu Lợi Sữa Nhiều
Chăn nuôi bò sữa hiệu quả không chỉ phụ thuộc vào giống bò mà còn là sự tổng hợp của nhiều yếu tố như chế độ dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe, môi trường chuồng trại và kỹ thuật vắt sữa. Dưới đây là những yếu tố then chốt giúp nâng cao sản lượng sữa và đảm bảo chất lượng sữa thương phẩm.
1.Chọn giống bò sữa tốt.
– Giống phổ biến cho năng suất cao:
- HF (Holstein Friesian): Giống bò sữa phổ biến nhất thế giới, cho sản lượng sữa cao (20–35 lít/ngày).
- Bò Lai HF – Zebu: Phù hợp với điều kiện nhiệt đới, có khả năng thích nghi cao.
– Lưu ý khi chọn giống:
- Mua từ các trại uy tín, có giấy tờ kiểm dịch rõ ràng.
- Ưu tiên bò cái đã đẻ 1–2 lứa, có tuyến vú phát triển đều.
2. Dinh dưỡng hợp lý
- Thức ăn thô xanh (60–70% khẩu phần):
- Cỏ tươi: Cỏ voi, cỏ mulato, cỏ ghine
- Phụ phẩm nông nghiệp: Lá ngô, thân chuối, rơm ủ
- Ủ chua cỏ/cây bắp để bảo quản thức ăn mùa khô
- Thức ăn tinh (30–40% khẩu phần):
- Cám ngô, khô dầu đậu nành, bột sắn, cám gạo
- Bổ sung khoáng, vitamin (Na, Ca, P, Mg…)
– Nước uống:
- Luôn có nước sạch, mát. Bò sữa uống 50–80 lít/ngày.
- Gợi ý: Cho ăn 3 lần/ngày, đúng giờ, theo khẩu phần có công thức cụ thể (có thể tham khảo từ cán bộ thú y địa phương).
3. Chuồng trại khoa học
- Hướng chuồng: Đông Nam hoặc Nam – mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông.
- Nền chuồng: Cao ráo, thoát nước tốt, lát xi măng hoặc gạch chống trơn.
- Mái che: Thoáng, cao từ 3–4 m, có mái tôn, lợp lá hoặc nhựa lấy sáng.
- Vệ sinh: Hàng ngày dọn phân, sát trùng 1–2 lần/tuần.
4. Phòng và trị bệnh hiệu quả
- Tiêm phòng đầy đủ: Lở mồm long móng, tụ huyết trùng, viêm da nổi cục…
- Tẩy giun sán: 2 lần/năm.
- Theo dõi sức khỏe móng chân, vú, hệ tiêu hóa.
- Ghi chép sổ sức khỏe định kỳ.
5. Quản lý sinh sản đúng kỹ thuật
- Theo dõi động dục, phối giống đúng thời điểm (8–12 giờ sau khi bò có dấu hiệu động dục).
- Dùng tinh bò chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng.
- Sau khi đẻ: Chăm sóc sát sao bò mẹ, giúp bò nhanh hồi phục để tái động dục.
6. Kỹ thuật vắt sữa đúng cách
- Thời điểm: Vắt sữa ngày 2–3 lần, cố định giờ giấc.
- Trước khi vắt: Vệ sinh tay, rửa sạch và lau khô bầu vú bằng khăn riêng từng con.
- Vắt đúng thao tác: Dứt khoát, không bóp đầu vú bằng ngón tay.
- Sau khi vắt: Nhúng núm vú vào dung dịch sát trùng (iodine 0.5%).
- Ghi chép và theo dõi sản lượng sữa
7. Theo dõi lượng sữa từng con mỗi ngày.
- Ghi chép để điều chỉnh khẩu phần ăn, theo dõi hiệu quả chăm sóc và phát hiện bệnh sớm.
- Ứng dụng công nghệ (nếu có điều kiện)
- Cảm biến phát hiện động dục, stress, sản lượng sữa.
- Hệ thống vắt sữa tự động.
- Quản lý đàn bằng phần mềm theo dõi từng cá thể.
Kết luận
Chăn nuôi bò sữa không chỉ đơn thuần là cho ăn và vắt sữa, mà cần một quy trình quản lý tổng thể từ giống, dinh dưỡng, môi trường đến chăm sóc sức khỏe và sinh sản. Thực hiện đúng kỹ thuật sẽ giúp bò cho năng suất sữa cao, ổn định, chất lượng tốt và mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.