Mặc dù không dễ phát hiện, chứng nhiễm toan dạ cỏ cận cấp tính (SARA) (còn gọi là bệnh axit dạ cỏ) có thể có tác hại nghiêm trọng đến năng suất sữa, sức khỏe toàn diện và tuổi thọ. Gây ra do sự mất cân bằng giữa việc sản xuất các axit béo bay hơi, sự hấp thu bởi thành dạ cỏ, và cơ chế đệm của dạ cỏ.
Về mặt kỹ thuật, một lần SARA xảy ra khi pH của dạ cỏ giảm xuống dưới 5,8 trong tối thiểu 3 giờ (hoặc pH 5,6 hoặc thậm chí 6,0, theo các tác giả khác). Thì sự tiêu hóa xơ bị giảm và gây ảnh hưởng đáng kể đến năng xuất. Nó cũng có thể dẫn đến lượng ăn vào thấp hơn, hiệu quả thức ăn kém hơn, và các vấn đề về móng (viêm móng).
Ảnh hưởng đến dạ cỏ
Bệnh SARA sẽ gây ảnh hưởng đến hiệu quả thức ăn, do đó làm tăng chi phí thức ăn chủ yếu do giảm khả năng tiêu hóa chất xơ.
Khi pH giảm xuống dưới 6, quần thể và sự phát triển của vi khuẩn thủy phân chất xơ và nấm dạ cỏ bị giảm, làm suy yếu khả năng tiêu hóa chất xơ. Theo một số nguồn tin, cứ giảm 0,1 độ pH thì giảm khả năng tiêu hóa xơ gần 3,6%. Khả năng tiêu hóa xơ kém và hiệu quả sử dụng thức ăn thấp hơn bắt nguồn từ SARA dẫn đến tăng chi phí thức ăn cho nhà chăn nuôi.
Một nghiên cứu cho thấy rằng những lần xảy ra SARA trong thời gian ngắn (dưới 30 phút) không làm giảm khả năng tiêu hóa xơ trung tính (NDF), trong khi những lần xảy ra lập lại trong 4 giờ thì gây giảm . Những phát hiện này hỗ trợ việc sử dụng khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR/total mixed ration) và tự do, cơ hội sử dụng máng chứa thức ăn 24 giờ như là những công cụ quản lý chủ chốt để kiểm soát SARA
Tác dụng lên lượng ăn vào
SARA thường gây ra kiểu ăn uống bất thường và giảm lượng ăn vào. Khi pH giảm, bò giảm lượng ăn vào, giảm sản sinh axit và điều tiết pH trở lại mức bình thường. Bò sau đó sẽ tiếp tục ăn vào trở lại, kết quả lại dẫn đến cơn SARA khác và lập lại chu kỳ. Sự biến thiên này sẽ không chỉ giảm năng suất do lượng ăn vào thấp hơn, mà còn sẽ giảm hiệu quả của việc lên men ở dạ cỏ do sự biến thiên của việc cung chất dinh dưỡng, gây ra những tổn thất hơn nữa về kinh tế.
Đánh giá phân và phát hiện SARA
Lời khuyên: SARA có thể gây tình trạng phân không đồng nhất trong nhóm bò cùng giai đoạn cho sữa. Trong trường hợp này, một số phân sẽ bình thường và một số khác quá lỏng. Bạn có thể sử dụng hệ thống cho điểm từ 1 đến 5 để đánh giá chúng. Hình 1 và 2 biểu thị làm ví dụ.
Nguyên nhân chính của bệnh SARA
• Hệ vi sinh vật của dạ cỏ kém thích nghi với sự thay đổi của khẩu phần.
Thường lúc đẻ, kết hợp với các bệnh trao đổi chất khác như bệnh ceton huyết và các tình trạng liên quan.
• Cách cho ăn không đúng và bò lựa chọn thức ăn cẩn thận.
• Kích thước thức ăn cỏ không phù
Hội chứng què
Hội chứng què là mối lo ngại chính trong chăn nuôi bò sữa và bò thịt hiện đại vì liên quan đến quyền lợi động vật và lợi nhuận. Có một mối liên kết rõ ràng giữa chứng nhiễm toan và sự viêm kích các mô phiến của móng, một tình trạng được gọi là viêm móng.
Viêm móng không chỉ gây trở ngại cho chính nó mà còn là một yếu tố dẫn dắt đến các tình trạng khác như u móng (sole ulcers) và xuất huyết (white line hemorrhages). Mặc dù cơ chế này của viêm móng là chưa thực sự rõ ràng, nhưng người ta nghĩ rằng tình trạng này là do pH cơ thể thấp hơn trong quá trình bị nhiễm toan/axit dạ cỏ, và các chất như histamine (tham gia vào kích thích miễn dịch) và nội độc tố xâm nhập vào dòng máu.
Ngược lại, hội chứng què có thể làm trầm trọng thêm bệnh SARA vì bò bị tình trạng này sẽ thay đổi cách ăn để giảm số bữa ăn do bị cơn đau khi di chuyển đến các máng ăn.
2 lời khuyên để nhận biết
• Kiểm tra cách ăn thức ăn TMR. Nếu bò chọn lựa thức ăn cẩn thận, bằng chứng là có nhiều hố nhỏ trong TMR (Hình 3 và 4), thì chất xơ và thức ăn đậm đặc ăn vào có thể khác biệt đáng kể so với khẩu phần lý thuyết.
• Đánh giá đều đặn và dẫn chứng các chỉ số về khả năng xảy ra SARA chẳng hạn như hàm lượng bơ sữa (bị giảm trong quá trình bị SARA), đánh giá phân (quá lỏng ở những con bị ảnh hưởng) và lượng thức ăn tiêu thụ theo từng cá thể.
Các bước xử lý SARA
Kiểm soát SARA nhằm mục đích cải thiện sự thích nghi của nhú dạ cỏ và hệ vi sinh vật, và tối ưu hóa sự tiêu thụ xơ hiệu quả. Dưới đây là mục thực hành quản lý nhằm giảm thiểu rủi ro do SARA:
• Đảm bảo sự thích nghi của dạ cỏ trọn vẹn đặc biệt lúc đẻ khi chuyển bò từ nhóm khô sữa sang nhóm cho sữa.
• Kiểm soát độ ngon miệng của các nguyên liệu.
• Đảm bảo tính đồng nhất của TMR và chiều dài đoạn cắt của thức ăn cỏ. Giữ bản ghi của bảo trì máy trộn (số dư, dao cắt).
• Đảm bảo tiếp cận thích hợp tới nguồn thức ăn và nguồn nước đầy đủ.
• Tránh tình trạng stress như di chuyển vật nuôi quá nhiều giữa các nhóm sản xuất.
• Tách những bò sinh lần đầu khỏi các con lớn hơn khi có thể.
• Đảm bảo bố trí, bảo quản và ổ rơm tốt ở khu vực nghỉ ngơi. Thời gian nằm không đủ sẽ gây cho bò thay đổi cách ăn của chúng.
• Khi thay đổi công thức hoặc thức ăn cỏ, nên có quá trình chuyển đổi suôn sẻ.
SARA có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất sữa, sức khỏe toàn diện và tuổi thọ.
Nguồn: channuoivietnam.com
Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Dịch vụ Á Châu
Địa chỉ kho: số 3, đường Tân Xuân 6, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TP.HCM
Hotline: 0972502979
Gmail: thietbichannuoibo@gmail.com
Website: https://thietbichannuoibo.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/chuyennghiepchannuoibo