Lệch dạ múi khế ở bò

Trại bò sữa ngày nay được chuẩn bị giống tốt để có thể sản xuất ra một sản lượng sữa lớn. Cùng với tham vọng đó thì cũng đòi hỏi tiêu thụ và tiêu hóa một lượng thức ăn lớn. Tỉ lệ mắc phải bệnh lệch dạ múi khế (DA) có thể tăng trong đàn qua cả hai việc là chọn giống để có năng suất sữa tốt hơn và việc chuyển đổi qua thức ăn tinh nhiều năng lượng hơn có thể có hàm lượng xơ kém hiệu quả. Khoảng 5% số bò sữa cao sản có thể bị bệnh lệch dạ múi khế.

Dạ múi khế như là dạ dày ‘thật sự’ của thú nhai lại khi so sánh với thú dạ dày đơn. Nó không phải là một cơ quan nhỏ vì có thể chứa 27 lít chất lỏng; tuy nhiên, dạ múi khế có dung tích kém hơn khi so với dạ cỏ-dạ tổ ong có thể chứa hơn 180 lít. Nằm ngay vị trí bên phải và ở phần dưới của dạ cỏ, dạ múi khế có thể bị di chuyển hoặc thay đổi vị trí do việc dạ cỏ bị lắp đầy hoặc kích cỡ và vị trí của các hệ cơ quan bên trong. Yếu tố then chốt để gây bệnh lệch dạ múi khế là những thay đổi do việc sinh bê con và lượng ăn vào. Càng nhiều thời gian cho dạ cỏ được lắp đầy, thì càng ít cơ hội cho dạ múi khế thay đổi. Ngoài ra, lúc sinh thì có một chỗ trống lớn, mất đi bệnh lệch dạ múi khế, bê con, nhau thai và các dịch lỏng liên quan. Cáccơquandờivịtrívàdạmúikhếcóthể thoátkhỏitừvị trí bình thường của nó.

Hơn nữa, bò cái thường giảm lượng ăn vào khi sinh và điều này cũng có thể làm cho dạ cỏ thoát khỏi vị trí bình thường của nó dễ dàng hơn. Hội chứng Ketosis xảy ra trong những tháng đầu cho sữa cũng có thể đóng góp vào việc giảm lượng thức ăn tiêu thụ và tăng tỉ lệ mắc phải bệnh. Khoảng 80% trường hợp lệch dạ múi khế (DA) xuất hiện trong tháng đầu cho sữa. Lệch bên trái nơi mà bên phải của dạ múi khế trượt lên bên trái của dạ cỏ là hiện tượng thường thấy và theo tính toán khoảng 80% trường hợp này xảy ra.

Triệu chứng

Dấu hiệu đầu tiên là giảm lượng thức ăn tiêu thụ, thái độ thờ ơ và giảm sản lượng sữa. Lượng phân thải ra có thể bị giảm và có nhiều dịch lỏng hơn bình thường. Nhịp tim và hô hấp có thể vẫn khá bình thường. Kiểm tra chuẩn đoán đầu tiên là luôn luôn “ping test”. Sử dụng ống nghe có thể nghe tiếng “ping” như là kết quả của nhịp đập trong khu vực. Khi dạ múi khế bị lệch chỗ, khí có xu hướng tạo ra vì dòng chảy thường xuyên bị giảm do sự xoắn của tá tràng. Thỉnh thoảng, lệch dạ múi khế (DA) có thể được trị bằng cách cho bò “lăn” hoặc chạy để khuyến khích các cơ quan tiếp tục giữ vị trí bình thường của nó. Trong điều kiện thực tế, lúc quan sát bò và nghi ngờ bị bệnh lệch dạ múi khế thì phẩu thuật là có khả năng. Mổ có thể được thực hiện bằng các kĩ thuật phẩu thuật ít xâm lấn, nhưng mọi phẩu thuật đều có rủi ro và bò cái vẫn có thời gian phục hồi sản lượng kém, hoặc nếu điều trị bằng kháng sinh, thì vứt bỏ sữa.

Phòng ngừa

Biện pháp tốt nhất là lượng ăn vào vừa phải. Dạ cỏ lắp đầy và tiếp tục chứa các nguyên liệu giúp duy trì cả dạ cỏ và dạ múi khế trong vị trí đúng của nó. Không may là, có nhiều khi không thể tiêu thụ thức ăn. Thêm nữa là những vấn đề xung quanh việc sinh bê con, bò có thể ngừng ăn vì bệnh, thách thức độc tố nấm mốc, và thay đổi khẩu phần. Thậm chí thời tiết có thể ảnh hưởng đến sự ăn vào. Các quyết định quản lí nhất định có thể làm giảm sự gián đoạn lượng ăn vào.

Lời khuyên cho việc duy trì lượng ăn vào

• Có chương trình chuyển đổi để kích thích lượng ăn vào và làm đầy dạ cỏ. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng lượng ăn vào giảm càng ít lúc sinh, thì bò sẽ tăng lượng tiêu thụ vật chất khô càng nhanh sau khi sinh.
• Kích thích lượng ăn vào thông qua sử dụng thức ăn cỏ có chất lượng tốt hơn.
• Xem xét việc bổ sung nấm men hoặc sản phẩm nuôi cấy từ nấm men vào khẩu phần. Sản phẩm nấm men có thể hổ trợ tiêu hóa xơ và lượng ăn vào. Sản phẩm nuôi cấy từ nấm men cũng có thể được sử dụng như là chất tăng độ ngon miệng.
• Tránh hội chứng ketosis trong khi phải duy trì lượng ăn vào này là quan trọng để giảm cả ketosis lâm sàng và cận lâm sàng. Ketosis được biết là làm giảm lượng ăn vào và giải thích lí do tăng lệch dạ múi khế có liên quan đến nó. Giảm nhu động dạ cỏ cũng có thể liên quan đến lệch dạ múi khế (DA).
• Độ dài sợi và tỉ lệ của khẩu phần có thể ảnh hưởng đến lệch dạ múi khế (DA). Thiếu xơ có thể dẫn đến sự nhai lại và sự làm đầy kém hơn không thể giữ cho dạ cỏ ở vị trí bình thường của nó. Cùng lúc đó, bò sữa cao sản cần năng lượng. Các nguồn xơ có tính tiêu hóa tốt hay sự bổ sung sản phẩm nấm men trợ lực tiêu hóa xơ có thể giúp cả hai việc là đạt được nhu cầu xơ và nhu cầu năng lượng lớn hơn cho những bò này.

Kết luận

Bệnh lệch dạ múi khế ngày càng trở nên phổ biến trong chăn nuôi bò sữa như một sự kết hợp về việc thay đổi giống và chương trình cho ăn. Sự quản lí và chương trình cho ăn giúp đảm bảo chứa đầy dạ cỏ qua việc tiêu thụ vật chất khô tốt, giảm được hao hụt năng lượng có thể giúp giảm số lượng lệch dạ múi khế.

Nguồn: channuoivietnam.com

Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Dịch vụ Á Châu

Địa chỉ kho: số 3, đường Tân Xuân 6, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TP.HCM

Hotline: 0972502979

Gmail: thietbichannuoibo@gmail.com

Website: https://thietbichannuoibo.vn/

Fanpage: https://www.facebook.com/chuyennghiepchannuoibo